Jak działa mata samopompująca i co trzeba o niej wiedzieć?

Znasz ten moment, kiedy po całym dniu wędrówki w górach marzysz tylko o jednym — żeby położyć się i rozprostować nogi? W Bergson mamy za sobą niejedną noc pod chmurką. Znamy dobrze smak zmęczenia i potrzebę wygody, której wcześniej się nie doceniało. Dlatego dziś bierzemy na warsztat coś pozornie prostego, ale naprawdę ważnego — matę samopompującą. Jak to działa, co warto o niej wiedzieć i, czy naprawdę jest sens pakować ją na każdy wyjazd?

Czym właściwie jest mata samopompująca?

W największym skrócie: to cienka warstwa pianki zamknięta w szczelnej powłoce z zaworem, która po jego odkręceniu sama napełnia się powietrzem.

Mata samopompująca nie jest dmuchanym materacem, chociaż wygląda podobnie. Różnica? W środku nie ma samego powietrza. Występuje tu dodatkowo pianka o otwartych komórkach, która po rozprężeniu zasysa powietrze do środka. Bez potrzeby używania pompki czy siły płuc. Mechanizm jest genialny w swojej prostocie, a jednocześnie bardzo skuteczny.

Jak dokładnie działa mata samopompująca?

Po otwarciu zaworu pianka w środku, która przez cały czas była ściśnięta, zaczyna się rozszerzać. A ponieważ jej struktura przypomina gąbkę, zasysa powietrze z zewnątrz. Po kilku minutach mata jest już prawie gotowa. Wystarczy kilka dmuchnięć na koniec, żeby osiągnąć preferowany poziom twardości, i zakręcasz zawór. Całość trwa dosłownie chwilę.

Co wyróżnia matę samopompującą na tle innych rozwiązań?

Z doświadczenia wiemy, że dobrej jakości mata samopompująca:

• izoluje od chłodu gruntu — dzięki zamkniętym komórkom pianki ciepło ciała nie ucieka do podłoża;
• poprawia jakość snu — nawet kilka centymetrów amortyzacji robi różnicę przy twardym i nierównym podłożu;
• ułatwia regenerację — komfortowy sen przyspiesza powrót sił przed kolejnym dniem wędrówki.

Na tym nie koniec.

W porównaniu z klasycznym materacem turystycznym mata samopompująca jest bardziej kompaktowa, szybciej się rozkłada i lepiej izoluje od chłodu. Nie boi się też drobnych przebić — pianka w środku zawsze pozostaje formą izolatora, nawet jeśli dojdzie do małego rozszczelnienia.

Jakie są rodzaje mat samopompujących?

Zależnie od stylu podróży, celu wyprawy i budżetu możesz spotkać różne opcje. Niektóre modele są ultralekkie i pakują się do rozmiaru butelki z wodą. Idealne do minimalistycznych wypraw z plecakiem. Inne są grubsze i zapewniają lepszą izolację — np. zimą pod namiotem, gdy temperatura nocą spada poniżej zera.

Spotkaliśmy się również z wersjami dla dwóch osób — świetne, jeśli wędrujesz z partnerem i nie chcesz rozdzielać się nawet w śpiworze.

Najczęściej spotykane grubości to:

• 2,5 cm – do letnich wyjazdów, gdy najważniejsza jest lekkość i niewielki rozmiar po złożeniu;
• 5 cm – najczęstszy wybór użytkowników, łączący komfort z mobilnością;
• 7 cm i więcej – dla osób ceniących wysoki poziom wygody, nawet kosztem większej wagi.

Wybór zależy od Ciebie. I od tego, czy Twoim celem jest wejście na szczyt, czy komfortowy biwak przy jeziorze.

Na co zwrócić uwagę przy wyborze maty samopompującej?

Mamy tu kilka technicznych niuansów, które warto znać — nawet jeśli to Twoja pierwsza mata.

Współczynnik R-Value

To liczba określająca poziom izolacji termicznej. Im wyższa, tym lepiej mata chroni przed zimnem gruntu. W zakresie letnich warunków wystarczy R-Value w granicach 2–3. Pod kątem chłodniejszych nocy warto szukać czegoś w przedziale 4–5. Zimą — minimum 5, a najlepiej więcej.

Waga i rozmiar po złożeniu

Jeśli wybierasz się na trekking i dźwigasz wszystko na własnych plecach, znaczenie ma każdy gram. Nasze testy pokazują, że optymalna mata samopompująca do plecaka turystycznego powinna ważyć poniżej 1 kg i mieścić się w pokrowcu nie większym niż 30 × 15 cm. Jeśli natomiast jedziesz autem — nie musisz się ograniczać.

Materiał zewnętrzny

Najlepiej sprawdzają się tkaniny poliestrowe z powłoką TPU. Są trwałe, odporne na wilgoć i łatwe do czyszczenia. Ważna jest również struktura powierzchni — maty o lekko chropowatej fakturze mniej się ślizgają.

Jak zadbać o matę samopompującą, żeby służyła latami?

Mata nie potrzebuje wiele, ale powinieneś znać następujące zasady:

Przechowywanie

Nigdy nie trzymaj jej przez długi czas ciasno zrolowanej. W domu najlepiej przechowywać ją rozłożoną z otwartym zaworem. Pianka wtedy nie traci sprężystości, a mata dłużej zachowuje swoje właściwości.

Czyszczenie

Po każdym wyjeździe przetrzyj powierzchnię wilgotną szmatką z delikatnym środkiem czyszczącym. Unikaj mocnych detergentów i nie wkładaj maty do pralki.

Unikaj ostrych powierzchni

Mimo że mata sporo wytrzyma, nie jest niezniszczalna. Korzenie, kamienie czy kolce potrafią ją przebić. Dlatego warto podkładać coś pod spód — nawet cienką folię.

Czy warto inwestować w matę samopompującą?

Zdecydowanie. Jeśli spędzasz choć kilka nocy w roku pod namiotem, mata samopompująca całkowicie zmieni Twoje podejście do biwakowania. 

A dobry sen = więcej energii. Więcej energii = więcej radości z wędrówki.

Na co jeszcze zwrócić uwagę, kompletując sprzęt turystyczny?

Mata samopompująca to świetny początek. Ale nie zapominaj o innych elementach, które razem tworzą pełne wyposażenie biwakowe. Dobry plecak z solidnym systemem nośnym to absolutna podstawa — szczególnie polecamy zerknąć na plecaki trekkingowe z oferty Bergson, które ułatwiają przenoszenie całego ekwipunku.

Nie zapomnij o porządnym śpiworze, który zapewni komfort cieplny w nocy, niezależnie od warunków. W trudniejszym terenie warto mieć przy sobie kije trekkingowe — odciążają stawy i ułatwiają marsz. A wszystko to łatwo spakujesz w dobrze zaprojektowane plecaki i torby z naszego sklepu Bergson, które sprawdzają się zarówno w górach, jak i na campingach.